Hỏi: Chúng ta có thể dùng ý chí để chận đứng khả năng tạo tác luân hồi? - TT Uyên Minh

 Hỏi: Chúng ta có thể dùng ý chí  để chận đứng khả năng tạo tác luân hồi, chủng tử của luân hồi hay không? 

Minh Hạnh chuyển biên

TT Uyên Minh: Theo chỗ nghĩ chúng tôi sự suy nghĩ thiện cũng là một cách luân hồi, mà để cho tư tưởng bất thiện xuất hiện trong tư tưởng mình cũng là cách luân hồi, chỉ khác nhau ở chỗ là một tư tưởng dẫn mình đi lên cao và một tư tưởng dẫn mình đi xuống thấp, một tư tưởng hướng thượng, một tư tưởng hướng hạ. 

Như vậy mình ngồi yên không làm gì hết, như vậy coi như mình chận đứng được giòng sanh tử luân hồi. Ở đây về mặt căn bản theo giáo lý A Tỳ Ðàm, cho dù mình có ngồi yên đi nữa, thì những tư tưởng, gọi là tâm thức của mình nó vẫn tiếp tục trôi chảy. Bởi vì đó là một trong năm pháp cố nhiên, tức là ngày nào mình chưa chứng đắc thánh trí thì ngày đó mình còn là phàm nhân, cho dù ngồi yên, tay chân không làm gì, miệng không nói gì, nhưng tư tưởng vẫn trôi chảy, nó vẫn sanh diệt nó vẫn tiếp diễn. Thì như vậy mình nói mình ngồi yên, chỉ là tay chân mình yên, thân mình yên, miệng mình yên chứ, tâm mình không yên. 

Cho nên trong câu hỏi này, thì chúng tôi thấy vấn đề này Ðức Phật đã dậy rõ trong kinh Tứ Niệm Xứ, nếu một người có đủ duyên lành balamật, chuyện họ chánh niệm tỉnh giác trong từng sát na, trong từng giây phút, dầu đó là đời sống nội tâm, hay đời sống của sinh hoạt của tay chân, của thân nghiệp, khẩu nghiệp, nếu mình có đủ duyên lành balamật thì chánh niệm tỉnh giác, có thể trong bảy năm, bảy tháng hoặc trong bảy ngày hoặc ngắn hơn có thể dẫn đến thánh trí đoạn trừ sanh tử.

Còn nếu như mình không thể thành tựu được thánh trí, cũng không thể trở thành thánh nhân, thì tối thiểu nếp sống chánh niệm tỉnh giác đó cũng là chủng tử giác ngộ, hạt giống bồ đề mình đã gieo sẵn, một lúc nào đó, một kiếp nào đó trong tương lai mình sẽ thành tựu được trí tuệ giác ngộ. Đó chính là thái độ cần có của người tu tập.

Chứ còn tư tưởng cho rằng tư tưởng thiện thì dẫn đến thiện thú, tư tưởng bất thiện thì dẫn đến ác thú, nếu nghĩ như vậy là tôi không làm thiện, tôi không làm ác, đó chỉ là cách lý luận trên văn tự, trên chữ nghĩa mà thôi chứ không thể nào có chuyện đó.

Cho nên ở đây vấn đề căn bản của người tu học vẫn là bài kinh Tứ Niệm Xứ, cho dầu ngay trong đời này mình có trở thành thánh nhân hay không, chuyện đó mình còn chưa biết, nhưng lời dậy của Ðức Phật vẫn tiếp tục có giá trị trong mọi nơi và mọi lúc, trong mọi không gian và thời gian đó là;  làm gì biết nấy, nói gì biết nấy, nghĩ gì biết nấy, đó chính là thái độ tích cực.  Còn mình buông xuôi hết mọi thứ đó là một thái độ tiêu cực.

Cho dù mình không đắc đạo quả ngay trong kiếp này đi nữa thì trách nhiệm tu học là một điều mình không thể buông xuôi được, bởi vì dầu muốn hay không tư tưởng của mình vẫn trôi chảy và tuổi thọ của mình mỗi giây phút vẫn rút ngắn và thân xác này mỗi giây phút nó đang mỏi mòn dần và càng lúc mình càng đi gần đến quan tài hơn. 

Cho nên điều quan trọng nhất vẫn là đời sống chánh niệm tỉnh giác, được xem là một nếp sống tích cực cần có cho một người tu học, và đó chính là khả năng dùng ý trí của mình để chấm dứt sanh tử. Còn chuyện mình có đạt được cứu cánh giác ngộ hay không thì cái đó, còn phải nói thêm vào là còn tùy thuộc vào túc duyên giác ngộ của mình trong đời trước, tức là duyên lành ba la mật nữa.

Chứ còn không tu học về tam nghiệp, cứ ngồi yên đó và nghĩ rằng cứ ngồi yên bó tay, bó chân, nhắm mắt, bịt tai, bịt mắt, rồi cho đó là tu học, thì đây không phải cách tu học theo lời Phật dậy, mà đó là cách tu học theo cách suy nghĩ của mình, đó là cách lười biếng chứ không phải là cách chấm dứt sanh tử. 

Bài kinh Tứ Niệm Xứ mới chính là đường lối tu tập.  Bây giờ mình có học Phật Pháp, có tu tập bao nhiêu pháp môn đi nữa, thì không có một pháp môn nào nằm ngoài bài kinh Tứ Niệm Xứ cả.  Và chính tu tập theo bài kinh Tứ Niệm Xứ là câu trả lời cho câu hỏi này.  Nam Mô Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật.