074 Paṭṭhāna
HT Sán Nhiên giảng ngày 09 tháng 9, 2023
Minh Hạnh đã nghe để học và, xin ghi chép tóm tắt theo sự hiểu của chính mình từ video giảng 074 - Paṭṭhāṇa" do HT Sán Nhiên giảng. Minh Hạnh xin chia sẻ đến qúi Thiện Tri Thức, nếu có gì sai sót xin lượng tình tha thứ, xin từ bi chỉ dạy, Minh Hạnh vô vàng cảm tạ.
Con xin thành kính cảm tạ ơn HT Sán Nhiên đã thuyết giảng bài pháp rất hữu ích để chúng con tu tập. Cũng xin chân thành cảm ơn đến qúi anh chị trong ban Hoằng Pháp của Trung Tâm Việtnamese American Mahasi Meditation Center.
Nguyện đem công đức này hồi hướng đến tứ ân phụ mẫu, đến tất cả Chư Thiên, Vua Trời Đế Thích, các Ngài Tứ Đại Thiên Vương, và tất cả chúng sanh đồng thành Phật đạo. Nguyện cho vợ chồng con và các con cháu đời này và mãi mãi những đời sau có chánh tín và chánh trí.
Mọi sự copy, phát tán, in ấn xin ghi rõ nguồn gốc và tên người ghi chép là Minh Hạnh
Minh Hạnh
Phước vật, phước đức, phước trí, thì trong phần phước đức rải Tâm Từ là Hiệp Thế. Mà Tâm Từ + với Tâm Xả thì ra được Siêu Thế, không bắt buộc là Từ thì Xả liền mà mình tạo ra phước báu rồi thì đừng ôm giữ cái đó nếu không thì nghiệp chủ của mình dắt đi, nên mình phải Xả để mình đi qua.Thì nối tiếp qua, Từ, Xả thì qua khỏi nghiệp chủ phải đi tới Hành Xả Trí. Bài học liên kết nhau một cách rất có ý nghĩa mà mình không thể nào không thấy được điều đó.
Do đó, khi không đi tới Xả là quí Phật tử ở trong mãnh lực liền. Mãnh lực của Thiện thì mình an vui, mãnh lực của bất thiện thì mình phải trả quả khổ, 2 cái đó lẫn lộn nhau.
Mình Xả, chẳng hạn như ngay khi mình đang bị khổ mình nói : "Mình khổ quá, tại vì mình vô minh nên mình làm và bây giờ mình khổ quá". Đó là mình ôm vô, mình nói câu đó tưởng là mình có trí, tưởng là mình đã giác ngộ. Không phải, mà là mình đang ôm vô, mình chưa xả. Ngay khi khổ mình nói : "Khổ này không phải của ta, ta không làm chủ được cái khổ này, nó đang chi phối ta." Nhìn thấy được thực tướng, mình ra, không ôm vô.
Khi nghe một câu điện thoại hay một câu người ta tâm sự. Thì không có hiện tại, không có quá khứ, chỉ có Pháp đang hiện bày không có chi làm chủ cả, chỉ có cái nghiệp làm chủ do mình ôm chứ không có gì khác, thì mình mới ra được.
Cũng như Thiện, ta có phước ta ngồi ta hưởng phước, thì phước đó giữ mình lại, cái phước đó chỉ là cơ hội là bàn đạp để mình tiến tới giải thoát, lúc đó Hành Xả Trí hoạt động, chứ không ngồi hưởng phước.
Câu chuyện tiền thân của Đức Phật Ngài cho chúng ta bài học rất giá trị :
Hai anh em tỳ khưu tu chung, nhưng đường đi của vị tỳ khưu anh của Gotama là Đức Phật là tu giải thoát, còn vị bạn của Ngài tu về Thiền Sắc Giới Samati, bây giờ Ngài giải thoát rồi 2600 rồi Samati vẫn còn trên đó. Mà Đức Phật Ngài nói Samati còn phải đi tục sinh chứ không giải thoát, vì chưa phải là Thánh, chỉ Thánh mới được giải thoát. Thì mình thấy rồi, ôm phước mà hưởng, thì nghiệp chủ bọc mình lại.
Người càng có phước nhiều thì phước bọc mình dầy chừng nào thì khó đi chừng nấy. Cái gì cũng được hết, cái gì cũng có hết, ướt nguyện gì cũng thành hết thì làm sao đi, khó lắm, đừng nói chi đến người bị khổ mà ôm hoài cũng không đi được, trả hết khổ mới đi được, làm sao trả hết, không trả hết được, mình chỉ vuột mà đi thôi chứ làm sao trả hết được, không có ai trên đời này trả hết được.
Mẹ Sư nguyện : "bao nhiêu nghiệp hồi đó tôi tạo ra giờ tôi xin trả hết, kiếp sau lên tôi không lập gia đình, tôi khổ quá."
Ngài Tịnh Sự nói với mẹ Sư : "Cô Sáu đừng có nguyện như vậy, mình ăn bao nhiêu lúa gạo, rồi mình nói với nông dân làm ruộng mình nguyện trả hết số lúa gạo mình đã ăn, thì làm sao mình trả hết được. Thật ra nó không đòi mà mình nói như vậy nó đến nó đòi."
Do đó, khi đứng 2 vế, bên có phước mình vui mình ôm, bên khổ mình buồn mình ôm, cả hai làm mình đứng lại. Mình không ôm cái nào hết, mình Hành Xả, nhìn thấy trong tam phước, chỉ nhìn thôi thì mình mới đi được.
Trong kinh Pháp Cú, kệ ngôn 62, Đức Phật nói :
Con tôi, tài sản tôi,
Người ngu sanh ưu não,
Tự ta, ta không có,
Con đâu, tài sản đâu?
Nếu là của mình thì mình không có già, không chết.
Vua cha muốn Sĩ Đạt Đa ở lại làm vua lúc 16 tuổi. Nhưng Ngài muốn đi xuất gia, Ngài nói với vua cha,
Ngài nói : Con xin phụ vương 3 điều, nếu có 3 điều phụ vương cho thì con ở lại không ra đi, 3 điều là ; đừng già, đừng bệnh, đừng chết."
Vua Tịnh Phạn mới nói : "Phụ vương cũng phải già, phải bệnh, phải chết, làm sao mà có để cho con."
- Nếu mà phụ vương không cho con đừng già, đừng bệnh, đừng chết, con không sống ở đời, con phải đi."
Ngài có đầy đủ hết, 3 tòa lâu đài, 4 hầm châu báu, rồi vua cha, rồi hoàng cung, người hầu người hạ mà Ngài vẫn bỏ đi, huống chi là mình có một chút xíu vẫn giữ.
Do đó,
Càng lên phước càng nhiều, như các vị Trụ Trì, các vị Trưởng Lão ngồi ôm giữ, không ra khỏi phòng, điện thoại reng không bắt, người ta gõ cửa kêu không mở, tới chùa không tiếp.
Mình còn nói, còn nghĩ suy, còn tạo tác thì còn ra nghiệp chủ. Trừ khi nào mình thấy mình trải nghiệm thực sự, đối diện thực sự và mình ở trong thực sự của Tam Tướng thì mình mới thấy Vô Thường, Khổ Đau, Vô Ngã thực sự bằng chân lý, mình dám từ đó qua thân lời ý không tạo tác, chỉ cái đó mới cứu mình thôi, chứ không ai cứu mình được.
Nên mình có phước mình có chân lý, mình có phước mình có chánh pháp, mình có phước mình có sự nhắc nhở. Một ngày một phút mình xa người nhắc nhở hay mình xa cái mình học là mình tạo tác liền, "Tâm viên ý mã" tâm như con ngựa, ý như con khỉ nhảy tới nhảy lui không đứng yên, tâm bắt cảnh này bắt cảnh kia.
Do đó, mình phải cẩn thận.
Peace of mind = dịch là Tâm cảnh thanh tịnh, chứ mình nói Tâm thanh tịnh là không được, Tâm có cảnh, mà cảnh với tâm là một, mới ra được.
Khi mình nói : "Tâm tôi thanh tịnh" thì không có, Tâm phải có cảnh.
Purity of mind = Tâm cảnh thuần khiết, nó trong sạch, trong sáng, nó không có vẩn đục bởi các phiền não, những pháp ô nhiễm tinh thần hay là ô uế nhiễm nó chi phối tâm thức mình. Mấy cái này mình phải tu tập bằng hành động chứ không phải bằng ý nghĩa suông, lời mình không nói, ý mình không nghĩ, hành động không tạo thì mới được, chứ còn không thì tạo tác không ngừng. Rồi tới khi đủ lực rồi nó hiện bày ra lúc đó mình than, hay mình hưởng, mình vui, mình đón nhận hay là mình từ chối, hay mình chạy trốn, không cách nào. Những cái đó là những sự thật, nó tạo ra, mình tạo ra, hay nó đi theo ta với cái nghiệp mình có hay nó đã là nghiệp chủ của mình, nó đến với mình, không thể nào nói không được.
Trong quyển Biên Niên Sử Của Chư Phật Ngài Mingun nói rõ Hành Xả Trí là phương pháp để tu tập khỏi Nghiệp Chủ Kammassakatā.
Những bộ sách Buddhavaṃsa, Mahāvaṃsa. Cūlavaṃsa, Anagatāvaṃsa, chúng ta sẽ có dịp được học.
Chữ vaṃsa nghĩa là Hệ Tộc hay là Chủng Tộc, Tông Tộc, Giòng Giống.
Buddhavaṃsa là Chánh Tạng, Phật hiện tại
Mahāvaṃsa, Cūlavaṃsa, Anagatāvaṃsa là Chú Giải + Chú Minh.
Buddhavaṃsa, Mahāvaṃsa, Cūlavaṃsa những Phật quá khứ cũng như Phật hiện tại được đúc kết lại ra bộ Tiểu Bộ Kinh Khuddaka Nikaya
Anagatāvaṃsa vị lai, Hệ Tộc vị lai, Phật vị lai
Sư sẽ đưa ra cho quí Phật tử học mới thấy con đường của các Ngài Bồ Tát tu tập.
Bodhisatta (Pali),
Tiếng Sankirt là Bodhisattvā âm là Bồ Đề Tát Đỏa, khi cắt chữ Bồ và Tỏa thành Bồ Tát.
Nhưng nếu mình dịch theo từ ngữ Pali Bodhisatta thì Bodhi là Giác Ngộ, satta là Hữu Tình, thì Bodhisatta là bậc Giác Hữu Tình, tức là bậc Hữu Tình này có ý thức giác ngộ.
Bồ Tát có 3 bậc :
1. Chánh Đẳng Giác - Sammāsambuddha
2. Độc Giác - Pratyeka Buddha
3. Thinh Văn Giác - Savaka Bodhi
Thì trong bộ Buddhavaṃsa và 3 bộ Chú Giải Mahāvaṃsa, Cūlavaṃsa, Anagatāvaṃsa nói ra hết.
Khi quí Phật tử thấy được quyển kinh bài bản này thì mình mới thấy hướng mình đi, cho tới hôm nay có nhiều Phật tử ở trong lớp mình chưa chú nguyện. Quí Phật tử biết mình nguyện Balamat, nguyện ngày nào tính ngày đó.
Thì Balamat cũng vậy, khi quí Phật tử nguyện trước bàn Phật hay với Thầy của mình, hay người mình tin tưởng, thì người nguyện Balamat không tiết lộ ra bên ngoài dù chồng vợ, mẹ con.
Nếu như ngày hôm nay mình chưa nguyện thì mình chưa có.
Thì bậc Chánh Đẳng Chánh Giác Ngài trải qua 3 giai đoạn; nguyện trong tâm, nói ra lời, được Phật thọ ký.
Bậc Độc Giác là nguyện trong tâm, tự hành ra, giác ngộ, không có Thầy chỉ dẫn, tự mình ên. Thời vị Phật Độc Giác ra đời thì không có giáo pháp của bậc Chánh Đẳng Giác cũng như không có Thinh Văn.
Bậc Thinh Văn Giác thời này phải có bậc Chánh Đẳng Giác hay Giáo Pháp của bậc Chánh Đẳng Giác để lại để mình thực hành tu.
Thinh Văn Giác chia làm 4 bậc :
1. Chí Thượng Thinh Văn, chỉ có 2 vị Chí Thượng Thinh Văn
2. Đại Thinh Văn. Trong Đại Thinh Văn có tùy theo mỗi vị Chánh Đẳng Giác, trong Đại Thinh Văn có Thinh Văn tầm thường. Có loại Thinh Văn tầm thường đứng ở bên ngoài. thí dụ như đời của Đức Phật Gotama có 80 Đại Thinh Văn, còn ngoài ra có những vị Đại Thinh Văn nhưng không có xuất chúng như Tứ Vô Ngại Giải hay là Lục Thần Thông thì cũng là Đại Thinh Văn nhưng nằm ở trong phần không được liệt kê trong 80 Đại Thinh Văn của Đức Phật Gotama.
3. Thinh Văn tầm thường là thời của mình, là không có Phật, không có vị Alahan, mình nương theo Giáo Pháp tu mà đắc giải thoát, như quí Phật tử tu rồi trở thành Thinh Văn, có Giáo Pháp của Đức Phật nhưng không có bậc Chánh Đẳng Giác hay bậc Thánh nhân.
Thì dạng Thinh Văn mà không có ở trong 2 trường hợp Đại Thinh Văn có Alahan thì mất 1000 kiếp đắc đạo quả.
Quyển Buddhavaṃsa mà Sư đang viết ra cho các quí Phật tử được ghi lại hết và phải đọc rồi mình lựa ra mình là loại nào, lần này là cơ hội chót Sư đưa ra cho các quí Phật tử để mà tự chọn lựa và mình phải quyết định mau, chứ không chờ và có cơ hội nào để mình nghiệm ra để mình nguyện, mình phải biết.
Trên con đường tu của các quí Ngài đi Balamat. Còn mình thì tùy theo khả năng và hạnh nguyện của mình, tùy theo sự hiểu biết của mình và mình phát nguyện theo năng lực đó.
Như Sư nguyện Chánh Đẳng Chánh Giác là Sư phải biết được năng lực khả năng của Sư phải đi như vậy mà rất là khó, Sư càng đọc Sư càng hoan hỉ, tại vì Sư muốn cái khó để mình tiến lên, cũng như Sư tới Thiền Viện Saddhammaraṃsi của Ngài U Kundala, Ngài thương Sư Ngài dễ Sư không chịu, Sư phải qua Thiền Viện Chanmyay của Ngài U Janaka rất khó trong việc chỉ dậy thiền sinh mà mình tu được.
Do đó, tùy mỗi Phật tử, tùy mỗi ý thức, tùy vào nhận định của mình, và mình phải nguyện.
Thì những tiêu chuẩn của mình sẽ ăn khớp vô với con đường đi của các vị đi trước.
Chẳng hạn như quí Phật tử nguyện Thinh Văn thì đang ở Thinh Văn tầm thường, không có bậc Thánh mình chỉ có Giáo Pháp thôi, thì Thinh Văn mà quí Phật tử nương theo Giáo Pháp là phải theo Giáo Pháp Balamat của bậc Chánh Đẳng Giác để lại, Giáo Pháp mình đang hưởng từ Đức Phật Gotama.
Trong cuộc đời của Đức Phật Gotama, các vị Phật trước như Đức Phật Kakusandha, Đức Phật Konāgamana, Đức Phật Kassapa, 10,000 ngày tuổi mới đi tu, có người 9,000 tuổi mới đi tu, thời của mấy Ngài, chỉ có Đức Phật Gotama 29 tuổi là đi tu, các vị Phật kia sống 100,000 ngàn tuổi, 80,000 tuổi, chỉ có Đức Phật Gotama sống 80 tuổi, và trong các Ngài kia thì chỉ có Gotama là Trí Tuệ Balamat.
Nếu quí Phật tử đi trong đường Thinh Văn theo Giáo Pháp của Đức Phật Gotama thì phải đi Trí Tuệ Balamat, kèm theo năng khiếu của mình là tinh tấn hay nhẫn nại hay mình đi theo phần ly dục thì bổ túc thêm cho chính Balamat. Nhưng mình lấy mũi nhọn để mình đi soi đường màn vô minh tối tăm của mình bằng trí tuệ.
Thì trí tuệ bằng cách nào ? Mỗi pháp gì, mỗi trường hợp gì, quí Phật tử không cho tập khí, kiết sử, thói quen của mình là một trạng thái do dự nghi vấn mà mình phải dùng trí, mình phải giải quyết, mình nghĩ suy trước, chứ mình không làm theo tập khí. Chuyện gì cũng phải dùng trí để suy nghĩ.
Đó là mình nương theo Giáo Pháp của bậc Chánh Đẳng Chánh Giác trong thời còn Giáo Pháp của bậc Chánh Đẳng Giác để lại cho mình đang thọ hưởng này. Mình sống bằng trí, ở trong trí, và hành động trong trí. Không cho tập khí chen vô làm cho lu mờ trí của mình đang trau dồi đang tu tập thì mới có kết quả.
Muốn có trí, hành trong trí, suy nghĩ trong trí, nói năng trong trí, thì mình phải ở trong môi trường có trí. Thí dụ như gặp bậc thiện trí, ở cùng bậc thiện trí, đọc kinh sách cho có trí tuệ, thì mình mới có trí được, còn không thì trí của mình bị lu mờ.
Mình muốn có trí thì mình phải ở với người có trí, thì mình mới có cơ hội trau dồi trí. Mình phải trau dồi và phải luyện tập thì mới có cơ hội.
Tuệ có 3: Tuệ Văn, Tuệ Tư, Tuệ Tu.
Tuệ Văn
Sutta là Kinh Văn, hay là từ được nghe mà mình mới có nên gọi là Suttanta.
Văn có 3 :
1. Phải tự tu học.
2. Phải học từ tha nhân
3. Học từ kinh sách
Ba điều này là Tuệ Văn. Bây giờ mình nghiệm lại xem mình có 3 điều này không, hay là mình có một, hay là có hai, thì mình tìm ra được con đường trí của mình.
Nếu như mình thấy mình tự tu học được thì mình mở con đường nào để mình tự tu học được.
Còn không tự học được thì mình đi học với người có tuệ văn người ta truyền dạy cho mình.
Hoặc mình trang bị kinh sách để mình trau dồi Tuệ Văn của mình.
Sư đi cả 3 điều này, Sư học kinh sách, Sư học với Thầy, Sư ra nước ngoài Sư học với các quí Sư các vị Trưởng Lão, và Sư phải tự trau dồi nữa, thì Tuệ Văn này Sư mới có.
Thì các quí Phật tử cũng vậy. Nên điều quan trọng nhất là kinh sách, tại vì Giáo Pháp của bậc Chánh Đẳng Giác để lại cho mình, mình đang ở vị trí Thinh Văn tầm thường, mình chưa ở vị trí Đại Thinh Văn và Chánh Đẳng Giác, nên phải có kinh sách.
Khi mình nói tới Tuệ Văn là mình có 3 điều kiện này là may mắn, còn nếu mình chỉ có 2 là mình bắt đầu phải lo, Sư là vậy, Sư học tự mình và Sư học với Thầy, rồi Sư tìm kinh sách để học.
Tuệ Tư
Muốn có Tuệ Tư thì mình không ở gần người tham, người sân, không ở gần người mình kết oan trái với họ vì tư duy của mình sẽ không được trong sạch.
Chánh Tư Duy là ly tham, ly sân, ly oán hận, thì Tuệ Tư Duy là mình phải xa những cái đó, chính mình cũng không có thì Tư Duy mình mới trong sạch được, mới sáng suốt suy nghĩ chính chắn. Nếu mình ở gần người tham người sân người oán hận họ đưa tư duy của họ ra qua lời, qua hành động, qua tư duy mình bị ảnh hưởng thì sao mình tư duy trong sạch được.
Tuệ Tư trong sạch thì có Chánh Tư Duy, mà Chánh Tư Duy của mình hay Chánh Tư Duy của người mà có thì mình đưa Chánh Tư Duy của mình được.
Quí Phật tử ở với một người đầy dẫy tham thì làm sao mình có Tư Duy trong sạch được. Ở với một người đầy dẫy sân thì làm sao mình có Tư Duy trong sạch được. Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng, mình ở gần người tham chỉ lo tích lũy gom góp vào thì làm sao mình sống với người đó được, họ cột trói. Còn người cứ oan trái sân hận họ nói ra những lời nghĩ suy của họ thì làm sao mà Tư Duy của mình trong sạch được, ở bên họ một ngày mình cũng bị nhiễm.
Nếu có Tuệ Tư, không phải là kiến thức mà là Tuệ, là mình phải biết pháp tu tập đó.
Tuệ Tu
Mình phải làm, không ai làm cho mình trong sạch được. Đức Phật nói Thiền Định sinh trí tuệ, không thiền định không trí tuệ, Ngài nói trong kinh Pháp Cú.
36.14 Tuệ Tu Đức Phật nói thiền định sinh trí tuệ, không thiền định không sinh trí tuệ. Như thế thì trong việc Tu Thiền thì có 2 là Samadhi và Vipassana, mình không có trau dồi Tuệ Tu này thì không có kết quả, một ngày không trau dồi Tuệ Tu thì làm sao mình có trí tuệ được.
Có 4 cách Tu : Tu tọa (ngồi), Tu ngoạ (nằm), Tu Hành (đi), Tu Trụ (đứng). Thì trong 4 oai nghi cái nào dễ nhất thì mình theo.
Thì Thiền định sinh trí tuệ, mình muốn có tuệ mình phải tu. Trong khi tu thiền Samadhi cũng được, tu thiền Vipassana cũng được, một giờ, một phút, một giây, một ngày một buổi cũng được, thì việc tu thiền cho quí Phật tử thấy được chân lý, trước mắt là thấy Vô Thường, Khổ Đau, Vô Ngã, bằng con người của mình, trong hiện tượng con người mình có trải nghiệm, chứ không cần phải qua giáo lý hay kinh sách, hay kinh điển.
Bây giờ mình bỏ Balamat vào :
Văn : Tự học --> Có thêm Tinh Tấn Balamat và Trí Tuệ Balamat. Tự học không được là vì thiếu Balamat.
Học với tha nhân --> Cần có Nhẫn Nại Balamat, học với người thì mình phải nhẫn nại. Khi mình tu tới đây mà mình dội ra là vì mình thiếu Balamat.
Học qua kinh sách ---> Cần có Trí Tuệ Balamat, và Chú Nguyện Balamat.
Và trong khi mình đang muốn trau dồi, mình đang tu học về Tuệ Văn, mình trau dồi Tuệ Tư, trau dồi Tuệ Tu, mình bỏ Balamat vô thì Balamat vun lên theo cái nguyện của mình đi theo.
Đối với bậc Chánh Đẳng Giác bỏ xác cũng phải học cho bằng được, bỏ một phần thi thể là Phật Độc Giác, một phần thi thể là Trí Thượng Thinh Văn.
Khi người ta học người ta hành mình nhìn mình biết Balamat của họ ở cấp độ nào, lượng Balamat của họ tới giai đoạn nào. Mình tự biết được.
Nếu mình không bỏ Balamat vô thì dù quí Phật tử có Tuệ Văn cũng bằng không. Mình có công thức, có phương pháp, nhưng mình không có chất liệu đưa vào thì cũng như không, có Thầy cũng vậy mình không tu học được có kết quả, có kinh sách cũng không có kết quả, mình phải bỏ Balamat vô "có công mài sắc có ngày nên kim", mình có trau dồi kinh sử thì mình mới có ngày có trí tuệ, mình mới có sự hiểu biết, có tri thức.
Thì đó là chân lý, đó là sự thật.
Khi Đức Phật Dīpaṅkara Phật Nhiên Đăng thọ ký cho Bồ tát Sumedha 4 a tăng kỳ nữa sẽ thành Phật có tên gọi là Gotama, có người cha tên là Tịnh Phạn, người mẹ tên là Maya ở kinh thành Kapilavatthu (Ca Tỳ La Vệ) có vị Thị Giả là Ananda, có 2 vị Thinh Văn là Xá Lợi Phất và Mục Kiền Liên.
Ngài nhìn thấy có 16 a tăng kỳ Bồ tát Sumedha đã làm đã gieo trồng 48.21 và tu trau dồi để dành.
Thiền An Chỉ, Thiền Minh Sát; Ly Tham, Ly Sân, Ly Oán Hận bằng cách nào ?
Đầu tiên nhất muốn được tư duy này Tuệ Tư trong sạch thì phải chú nguyện : "Nguyện cho tôi gặp người Ly Tham, Ly Sân, Ly Oán hận, đừng cho tôi gặp những người đầy Tham, đầy sân, đầy oán hận". Thì chú nguyện Adhiṭṭhāna của mình trong sạch. Mình phải có chú nguyện, nếu như mình có tinh tấn mà mình không có chú nguyện thì không có kết quả.
Tư duy là từ trong tâm mình phát lên chú nguyện, tư duy của mình đi theo chí hướng đó mới được.
Nguyện cho tôi không thân cận người tham để tôi có tư duy trong sạch, thì lúc đó mình có chú nguyện, thì hướng nguyện Adhiṭṭhāna sẽ dẫn dắt mình đi.
Còn người không có chú nguyện là người không có lập trường thì trôi lăn, mình không phân biệt được người tham, người sân, người oán hận, mình không nhận định được.
Chồng, vợ, cha, mẹ, con cũng vậy, bạn bè tu học, huynh đệ thầy trò cũng vậy, phải có chú nguyện chứ không bỗng nhiên được. Nếu như có thì kiếp này ta không có chú nguyện để hẹn lại kiếp sau thì tới đây đứt rồi kiếp sau không tiếp nối được.
Khi mấy cô hành động tạo tác là bằng lời, ý, nhưng khi cô trả bằng sát na tâm đổng lực. Sát na tâm đổng lực trả ra tiền hậu nghiệp, hậu báo nghiệp, hậu hậu báo nghiệp, cả sáu sát na ở giữa, sát na thứ 1 thứ 7, hai cái sát na đó trả trùng trùng không biết sát na nào, do đó trong các nhận thức đó với kiến thức mình biết thì mình với Tuệ Tư Duy mình phải chú nguyện thì mình mới đi được, cái nguyện đó là lập trường của mình, mình phải xác định lập trường của mình, lập trường chân chánh, lập trường chân thực, lập trường trong sạch, lập trường với chú nguyện của mình phải chính chắn, không có bỗng nhiên tự nhiên được.
Cái Tư Duy phải có lập trường, cái chú nguyện nằm trước mắt mình; "nguyện cho tôi sinh ra dời không gặp người tham, nguyện cho tôi sinh ra đời không gặp người sân, nguyện cho tôi sinh ra không gặp người oan trái, để tư duy của tôi không bị vẩn đục, để con đường tu tập của tôi may mắn gặp kết quả tốt.
Và khi chú nguyện Adhiṭṭhāna sẽ có kết quả liền, nguyện đi để không bị trôi lăn.
Học với tha nhân mình phải có nhẫn nại, khi mình đến với người mình phải bỏ cái ta để mình học.
Người muốn tu, không có con đường nào không qua Tam Tướng, ngay cả Bồ Tát Chánh Đẳng Giác Ngài còn trong hoàng cung nếu Ngài không ra ngoài cửa thành thấy 3 hiện tượng: già, bệnh, chết, dù ở trong ngai vàng lầu son gát tía sung sướng đầy đủ, thấy già, thấy bệnh, thấy chết, về là Ngài thức tỉnh.
Do đó, người muốn có Tuệ Tu dù Thiền Chỉ hay Thiền Minh Sát phải tự trải nghiệm Tam Tướng, nếu chưa thì cũng phải có, hay phải thấy có, thì họ mới chính chắn được.
Mình tiễn đưa người này người kia mà mình đâu có thức tỉnh, tánh khi tập khí mình vẫn còn, ai làm vừa lòng mình, mình tham, mình muốn nữa, ai làm trái ý mình, mình sân lên, muốn hủy diệt họ. Sống cuộc đời này mình cứ oan trái với nhau. Oan trái là một biểu hiện bất toại nguyện của mình.
Vì tư duy của mình không được ổn định, thì con đường đi theo đó mà trổ sinh. Trong trạng thái đang trổ sinh nó dẫn dắt lôi kéo mình không tu được, trong khi ngồi tu nó lại chụp vô đầu mình, tham sân si nó lôi kéo tâm mình.
Do đó, mình phải biết, mình phải có chú nguyện Adhiṭṭhāna.
Tiền thân của Ngài Anuruddha khi là nô bộc đi theo một người bá hộ bỏ bác cho vị Độc Giác, người bá hộ nói với người nô bộc : "Ta có của, ngươi có công, người về nói vợ ta đem vật thực bỏ bác cho vị Độc Giác này thì ta cho ngươi lấy công đức này, ngươi để bác đi." Thì Ngài Anuruddha bỏ bác cho vị Độc Giác Ngài nguyện : "Nguyện kiếp nào con sinh lên con nguyện không được nghe tiếng không có." Tức là Ngài muốn cái gì thì sẽ được có cho Ngài, thì kiếp Ngài sinh lên là hoàng tử Anuruddha khi Ngài còn nhỏ thường hay chơi trò đánh bạc ăn bánh với các vương tôn khác, và hoàng tử thường hay bị thua nhiều nên phải sai người hầu về cung để xin bánh của mẫu hậu. Một lần bánh hết, mẫu hậu cho người báo là “bánh không có”, vì từ nhỏ đến lớn chưa từng nghe đến hai chữ “không có” nên hoàng tử bắt người hầu đem đến cho mình thứ “bánh không có”. Mẫu hậu nghe vậy liền cho người lấy một cái mâm vàng, úp chiếc bát vàng khác lên và đem cho hoàng tử. Người hầu mang mâm không đến đưa cho hoàng tử, hoàng tử mở mâm ra thấy đầy ắp bánh. Bánh thơm ngon, hoàng tử chưa từng được ăn loại bánh này giờ ăn thấy ngon. Hoàng tử đi đến gặp mẫu hậu, và mẫu hậu biết được sự kiện phi thường đó và biết rằng đó là phước báu của hoàng tử.
Ngài Jotika, Thầy của Ngài Tịnh Sự, Ngài Jotika nguyện "không được biết không biết", cái gì không biết thì phải biết, ngôn ngữ nào không biết, kiến thức nào không biết ta phải biết.
Ngài Anuruddha sinh cùng thời với Đức Phật, may là Ngài có bậc Chánh Đẳng Giác và huynh đệ của Ngài là Chí Thượng Thinh Văn ở chung với Ngài thì Ngài mới giải thoát. Ngài Xá Lợi Phất còn vướng vô ngã mạn Ngài ngưng đường Alahan của Ngài.
Còn nếu như mình không có học câu của ngài Jotika Thầy của Ngài Tịnh Sự dịch Abhidhamma quí Phật tử học không biết mà không học thì làm sao mà mở cái trí của mình, cái không biết thì mình phải biết. Môn học này tôi không biết thì tôi cần phải biết, mình nguyện như vậy, thì chú nguyện của mình mới trổ sinh ra quả này cho mình có.
Thí dụ như nguyện không biết thì cho tôi phải biết, thì quí Phật tử đứng trước bàn thờ Phật nguyện : "Nguyện cho con đời này và những đời sau con được sinh trở lên làm người, con nguyện cho con biết cái không biết con phải biết."
Sống trên đời này mình không có chủ quan, mình phải trau dồi phải học mỗi ngày, phải tu tập mỗi ngày.
Do đó, Hành Xả Trí mà đi tới Xả Giác Chi, mà đi tới Hành Xả Balamat này quí Phật tử phải có Thập Phúc Hành Tông - phải có Chân Tri Trước Kiến (Diṭṭhujukamma).
Chân Tri Trước Kiến (Diṭṭhujukamma)
Tri là biết
Kiến là thấy
Chân là thật
Chước là đúng
Chân Tri Trước Kiến (Diṭṭhujukamma) là biết thật thấy đúng.
Muốn Hành Xả Balamat phải có Chân Tri Trước Kiến, muốn Hành Xả Trí phải có Chân Tri Trước Kiến.
Chân Tri Trước Kiến (Diṭṭhujukamma) là pháp thứ 10 trong Thập Phúc Hành Tông.
Thập Phúc Hành Tông, đó là:
1- Bố thí (Dānamagga), là tạo phước bằng cách bố thí xả tài.
2- Trì giới (Sīlamaya), là tạo phước, bằng cách giữ giới, thọ trì những giới cấm.
3- Tu tiến (Bhāvanāmaya), là tạo phước bằng cách tu tập thiền định, chỉ và quán.
4- Cung kính (Apacāyanamaya), là tạo phước bằng cách kính lễ bậc trưởng thượng.
5- Phục vụ (Veyyāvaccamaya), là tạo phước bằng cách làm lợi ích cho người khác với công sức của mình.
6- Hồi hướng (Pattidānamaya), là tạo phước bằng cách hướng nguyện công đức đã làm, để tạo điều kiện cho người khác sanh tâm thiện.
7- Tùy hỷ (Pattānumodanāmaya), là tạo phước bằng cách vui thích theo công đức của người khác đã làm.
8- Thính pháp (Dhammassavanamaya), là tạo phước bằng cách nghe pháp của Đức Phật thuyết, hay các đệ tử của Ngài thuyết, thậm chí là nghe những bậc thiện trí dạy bảo.
9- Thuyết pháp (Dhammadesanāmaya), là tạo phước bằng cách nói pháp chân chánh cho người khác nghe, thậm chí chỉ là bàn luận Phật pháp, hoặc nói những lời hay lẽ phải.
10- Cải chánh kiến thức - Chân Tri Trước Kiến (Diṭṭhujukamma), là tạo phước bằng cách trau dồi kiến thức, làm cho tri kiến được ngay thẳng, chánh kiến.
Bây giờ mình nói lại, Chân Tri Trước Kiến (Diṭṭhujukamma) khả năng Tri Kiến của mình, tự mình nghiệm lại có bao nhiêu phần trăm trong cuộc đời này ở bất cứ lãnh vực nào có được bao nhiêu phần trăm Tri Kiến này.
Văn - Tự tu học, Tri Kiến tự tu học của mình bao nhiêu phần trăm, đặt xuống.
Văn - mình học với tha nhân, Tri Kiến mình học của tha nhân mình lãnh hội tu tập được bao nhiêu phần trăm.
Văn - mình học Kinh sách, Tri Kiến mình học từ nơi Kinh Sách lãnh hội tu tập được bao nhiêu phần trăm.
Mình mới ra được Chân Tri Trước Kiến (Diṭṭhujukamma) này. Chân Tri Trước Kiến là cái vốn, rồi cái vốn mới bổ túc cho đường tu tập hay là con đường hành đạo của mình hay con đường cầu giải thoát của mình được.
Tri Kiến của quí Phật tử biết về Phật Pháp bao nhiêu, về kiến thức bao nhiêu, về tu tập bao nhiêu, mình phải có.
Tại sao có những khóa thi trong một năm mình học xong phải có khóa thi để người ta mới gạn lọc, trắc nghiệm lại kiến thức của mình lãnh hội được hay là mình có được trong một năm mình ở trên ghế nhà trường hay ở nhà mình học được bao nhiêu phần trăm. Những bài thi đó hay những đợt thi đó là người ta chỉ trắc nghiệm thôi, và trên cái đó có xác xuất, ở đây không đặt chữ hên sui may rủi được, mà bằng thực lực. Nếu mình tu thiệt lại cần cái sự thật đó. Do đó, không phải đơn giản.
Chân Tri Trước Kiến (Diṭṭhujukamma) là pháp thứ 10 trong Thập Phúc Hành Tông.
Thứ 10 trong Hành Xả Thí, Hành Xả Ba La Mật, là pháp thứ 10 trong Pháp Ba La Mật, hay trong Pháp Minh Sát Trí.
Thì tới giai đoạn Dục Thoát Trí, trí nguyện dục thoát thì lúc đó cái trí của quí Phật tử ở trong lãnh vực nào, trải nghiệm nhiều thật nhiều đầy đủ về Tam Tướng, hay trải nghiệm nhiều thật nhiều phương pháp để giải thoát, cả hai cái đó dằn co.
Có 2 hạng người :
1. Người trải nghiệm đầy đủ về Tam Tướng, Vô Thường, Khổ Đau, Vô Ngã.
2. Người vững vàng trong Thiền Định tu giải thoát.
Quí Phật tử đứng ở hạng người nào ?
Sĩ Đạt Đa Ngài chưa trải qua, Ngài chỉ thấy Vô Thường, Khổ Đau, Vô Ngã, nhưng Ngài biết con đường đi của Ngài phải giải thoát và Ngài đi, cho tới khi Ngài vừa vượt qua thì Ác Ma chặn lại, Ngài nói tránh ra để ta đi, thì Ngài đâu có trải qua khổ đau. Ngài biết con đường đi của Ngài là giải thoát, tới lúc đó Ngài phải ra đi, Ngài không có một phút giây nào trải nghiệm đau khổ, cuộc sống của Ngài sung sướng.
Nên trong 4 câu Đức Phật Ngài nói có 4 hạng người tu, tu nan đắc nan, tu nan đắc dĩ, tu dĩ đắc nan, tu dĩ đắc dĩ.
Ngài Sĩ Đạt Đa không bao giờ thấy khổ, mà có cái khổ nào là vua cha cho dẹp liền không để cho Ngài thấy để Ngài được sung sướng, 3 tòa lâu đài hưởng 3 thời tiết, mùa đông vô đó ấm áp, mùa nắng vô đó mát mẻ, mùa mưa vô đó là bông hoa tươi tốt.
Mình là người trải nghiệm hay là người vững tâm, người vững tâm đi trên đường tu tập giải thoát không có gì lung lay hết, ác ma đi theo 7 năm cũng không làm được gì Ngài. Ngài vô rừng tu 6 năm Ngài mới trải nghiệm sự đau khổ nhưng không lay chuyển được tâm Ngài.
Thì người vững tâm tu tập giải thoát này ở đâu họ cũng vẫn kiên quyết. Còn người trải nghiệm Tam Tướng rồi thì họ đứng ở đó trải nghiệm để họ nghiệm lại thôi chứ chưa chắc họ đi.
Chân Tri Trước Kiến (Diṭṭhujukamma) là thấy đúng, đi đúng, hiểu đúng.
Vị ngọt nào Ác Ma cũng biết, cay, đắng, ngọt, bùi, cái nào Ác Ma cũng biết, chỉ mình không biết thôi.
Giờ mình ở đây mình khổ là mình tu nhưng không may mắn, Ba La Mật mình chưa đủ, mình chưa giải thoát, mình sinh về trời, ở trên trời mình hưởng phước, đến khi hết phước trên cõi Thiên, mình xuống làm người, mình lấy đường nào mình tu, nếu mình không vững vàng đường tu thì mình rớt vô con đường trôi lăn.
Mình chọn con đường vững vàng kiên cố để tu.
Như anh em của Đức Phật, họ đi tu khi thấy Đức Phật tu, như con của Đức Phật Rahula đi tu vì thấy Đức Phật tu, mẹ của Rahula là bà Yasodhara đứng trên lầu chỉ xuống nơi Đức Phật đang đi và nói với Rahula kia là cha con, con đi xuống đòi tài sản đi". Thì Rahula đi xuống và gặp Đức Phật hỏi Ngài có phải là cha con không ? Đức Phật nói phải, Rahula nói Ngài chia cho con tài sản. Đức Phật nói Như Lai chỉ có Thánh sản, Như Lai không có tài sản. Và Ngài nắm tay Rahula đến Ngài Xá Lợi Phất cho xuất gia đi tu thành Alahan, Rahula đâu có trải nghiệm Vô Thường, Khổ Đau, Vô Ngã trước khi xuất gia, và Ngài 7 tuổi đắc Alahan.
Quí Phật tử đừng đòi hỏi phải qua trải nghiệm, có phước là đi, có người bất hạnh không được may mắn nên phải qua trải nghiệm đau khổ, như người trong hang tối lần mò đi tìm con đường giải thoát.
Thí dụ, một người không có phước, người đó phải tự tu học, rối sau đó cầu pháp với tha nhân, rồi người đó tìm kinh sách của Phật để nương tựa. Họ đi từng bước như vậy.
Còn người may mắn cỡ nào mình phải có Chân Tri Trước Kiến (Diṭṭhujukamma) về mình.
Trong 3 Tuệ; Tuệ Văn, Tuệ Tư, Tuệ Tu, mình thiếu cái nào thì mình lo trau dồi cái đó.
Nhưng có 2 hạng người sinh ra, có người khổ, có người sinh ra không có trải qua cái khổ nào hết, nhưng họ ngán ngẩm cuộc đời nên họ đi tu. Mình phải nghiệm ra mình thuộc hạng người nào.
Khi mình nói có trải nghiệm bằng Chân Tri Trước Kiến (Diṭṭhujukamma) hay là kiến chấp của mình hay là thành kiến của mình cố chấp về trải nghiệm. Cái trải nghiệm ở trong tư duy, mình đã trải nghiệm qua cái sân của mình, khổ quá rồi mình sân lên, hay hưởng nhiều quá mình tham lên, sống đầy dẫy trong oan trái mình không hay biết. Thì trong trải nghiệm này mình nói mình đã có thấy thì không phải Chân Tri Trước Kiến (Diṭṭhujukamma).
Còn mình nói mình vững vàng trong con đường tu tập là không có lý do gì để minh giao động, không có cái gì lôi kéo mình được, không có lý do gì mà làm đánh đổ chí nguyện của mình. Thấy con đường đạo rồi là lo tu liền, không cần đợi tới trải nghiệm. Đó gọi là Chân Tri Trước Kiến (Diṭṭhujukamma).
Mình chưa có, giờ bắt đầu mình mới làm khi trải nghiệm qua 2 trắc nghiệm này mình mới trở lại mình phải lo Văn, Tư, Tu, để mình mới thấy được mình ở vị trí nào, chứ mình chưa có.
Con đường tu tập của mình mà mình nói mình đứng vững vàng tu tập trong vế 2 là không có cái gì để mà chặn con đường tu của mình khi mình có chú nguyện Adhiṭṭhāna. Như Đức Phật vừa ra đi thì Ác Ma chặn cửa, Ngài vô rừng 6 năm khổ hạnh mà không lay chuyển: "Thân ta có tan rã, xương ta có tan rã, giòng máu ta có khô cạn quyết không rời khỏi con đường đạo này".
Câu đó là Ngài chú nguyện, mà từ xưa tới giờ Ngài chưa từng trải qua một cái gì khổ đau trong cuộc đời Ngài, và Ngài sống trong rừng già trong 6 năm không có đời sống đầy đủ của con người mà Ngài vẫn quyết lòng tu.
Khi gặp khổ quí Phật tử mới lo tu
Mình chưa làm chủ được mình. Cũng như Sư làm chủ được Sư nhưng sức khỏe Sư không cho, nên Sư chưa làm chủ được, phải ngừng, phải nghỉ, phải chờ đợi, như Sư đang tu rồi chuyện này chuyện kia mà Sư vẫn vững vàng tu, không gì lay chuyển Sư, lôi kéo Sư, mà cũng chưa dám nói. Đó gọi là là Chân Tri Trước Kiến (Diṭṭhujukamma).
Còn không là kiến chấp của mình.
Ly trần bất nhiễm trần
Cư trần tất nhiễm trần
Mình viết 2 câu đó mình trắc nghiệm, trong hoàn cảnh nào tôi cũng tu, tôi cũng trải nghiệm, tôi ý thức được.
Một phút giây nào mình sống trong cái không được toại nguyện là mình thấy một chuỗi oan trái, con cũng vậy, chồng cũng vậy, cha mẹ cũng vậy, gia đình cũng vậy, là một chuỗi oan trái liền.
Do đó, mình ở trong vị trí 2 vững vàng tu tập, nhưng nó có cho mình tu tập không hay là bị nghiệp chủ chi phối.
Nhưng đừng buồn, mình nhận thức được rồi thì lo tu tập, lo trau dồi Văn Tư Tu, rồi mình hành lại, rồi mình đi con đường nào mình đi, mình phải có Chân Tri Trước Kiến (Diṭṭhujukamma), và mình xác định được mình ở vị trí nào.
cuốn : TỔNG HỢP NỘI DUNG VÔ TỶ PHÁP
TẬP III: Chương VI-VII-VIII
Trang 678 Từ Vô Minh cho tới Lão Tử
để hình 074 - 1.52.27
Ghi chú:
. VM: Vô Minh (Avijjā) thuộc Phiền Não (PN)
. H: Hành (Saṅkhāra) thuộc Nghiệp Báo (NB)
. T: Thức (Viññāṇa) thuộc Dị Thục Quả (Q)
. DS: Danh Sắc (Nāmarūpa) thuộc Dị Thục Quả (Q)
. LX: Lục Xứ (Salāyatana) thuộc Dị Thục Quả (Q)
. X: Xúc (Phassa) thuộc Dị Thục Quả (Q)
. T: Thọ (Vedanā) thuộc Dị Thục Quả (Q)
. AD: Ái Dục (Taṇhā) thuộc Phiền Não (PN)
. CT: Chấp Thủ (Upādāna) thuộc Phiền Não (PN)
. NH: Nghiệp Hữu (Kammabhava) thuộc Nghiệp Báo (NB)
. SH: Sinh Hữu (Uppattibhava) thuộc Dị Thục Quả (Q)
. S: Sinh (Jāti) thuộc Dị Thục Quả (Q)
. LT: Lão Tử (Jāramaraṇa) thuộc Dị Thục Quả (Q)
Từ Vô Minh cho tới Lão Tử, quí Phật tử biết mình ở vị trí nào không ?
trong bản đồ mình biết mình đi tới đâu không ?
Giống như mình vô trong một khu buôn bán thì ở trước cửa có bản đồ cho biết mình đang ở vị trí nào của khu buôn bán đó. Thì bản đồ này cũng vậy, từ Vô Minh cho đến Lão Tử quí Phật tử xác định đang ở vị trí nào khi mình đang ở trong lớp học này.
8 Thời Hiện Tại, mũi tên chỉ xuống trong trạng thái Xúc (X), Thọ (T), Ái Dục (AD), rồi nó chạy qua Chấp Thủ (CT), Nghiệp Hữu (NH). Những cái đó thuộc thời Hiện Tại.
Đổ ngược đằng trước là Thức (T), Danh Sắc (DS), Lục Xứ (LX). Đó là thời Hiện Tại.
Do đó, khi Sư hỏi ngay trong lớp này, ngay hiện tại này quí Phật tử đang ở vị trí nào thi quí Phật tử nói trong thời hiện tại này.
Quí Phật tử phải viết bản đồ này ra,
Quá Khứ mình ở đâu, mình coi
Thời Quá Khứ ở trong Quả Dị Thục Luân hay ở trong Nghiệp Báo Luân, ở trong Phiền Não Luân.
Mình phải biết, chứ không nói mông lung, cái biết đó là Chân Tri Trước Kiến (Diṭṭhujukamma),
Vậy thì ngay Hiện Tại này mình đang ở trong vị trí nào ? Trả lời là tôi đang ở trong Danh Sắc (DS). Rồi trong Danh Sắc này tôi đang ở trong Lục Xúc (LX) 1 trong 6 căn.
Vậy thì khi quí Phật tử ngồi Thiền, khi đang học, khi ở trong nhà tôi vừa có Danh Sắc vừa có Lục Xúc là bắt đầu biết giòng sinh tử này nó chạy, giòng Liên Quan Tương Sinh này chạy, nó tạo tác ra thì cái này gọi là Chân Tri Trước Kiến (Diṭṭhujukamma), không có cách nào bẻ gãy được hết.
Chính trong vòng xích đó quí Phật tử định được vị trí mình ở đâu mình mới bẻ gãy được khoen trước và khoen sau thì cái khoen ở giữa sẽ gẫy, bẻ gãy khoen trước, bẻ gãy khoen sau thì khoen giữa gẫy.
Thí dụ, quí Phật tử tới Lục Xúc (LX) tới 6 căn rồi, nhưng nếu không biết chặn Lục Xúc này thì nó đi tới Xúc duyên Thọ thì bắt đầu nó kéo quí Phật tử đi nữa. Bây giờ mình có Chánh Niệm giữ cái đó khỏi Tam Tướng, chặn gãy cái khoen trước, khoen sau không mắc vào.
Bây giờ cầm bản đồ hay cái la bàn mà không biết đường đi thì cũng vô ích.
Quí Phật tử đang ở đâu ? Đang ở trong hiện tại, đang ở trong lớp này ? Thì quí Phật tử đang ở trong Danh Sắc, tôi có Lục Xúc, tôi có Thọ, Tưởng, Tư, tôi đang chạy theo cái đó hay là Xúc, Thọ, Ái, Chấp Thủ, mình đi trong đó.
Rời khỏi lớp, về tới nhà Lục Xúc, Thọ, Ái Chấp Thủ, đi theo vòng đó, mà lúc đó thấy nếu đi vòng này thì có Phiền Não Luân, đi vòng kia là Nghiệp Báo mình về mình đụng vô là Nghiệp Báo, hay là đi một vòng nữa là Dị Thục Quả, trả vay, hay là mình đang ở trong gieo trồng.
Chứ không ai dám nói mình không có Nghiệp Chủ. Mình cầm bản đồ này ăn chắc, mình chụp bản đồ này ra để trên đầu giường mình coi khi nào là Nghiệp Quả, khi nào là Dị Thục Quả, khi nào là Phiền Não Luân, khi nào là Dị Thục Luân, khi nào là Nghiệp Báo Luân, mình xác định liền.
Nhất là quí Phật tử không có đủ điều kiện để mà nhìn về Quá Khứ, và không có đủ điều kiện để nhìn tới Vị Lai, cứ đứng trong Hiện Tại mình tìm cái khoen nào mình đi tìm tới cái đó là mình ra được con đường tu tập liền. Cái đó gọi là con đường tu tập.
Mà tu tập quí Phật tử đi từ Kinh Sách, học với người Thầy, và mình phải tu học, và mình phải tu tập Ly Tham, Ly Sân, Ly Oán Hận, và luôn luôn trau dồi con đường tu tập không ngừng trong An Chỉ và Minh Sát trong mỗi phút giây nào.
Thì con đường đó mình mới có kết quả mình mới có Chân Tri Trước Kiến (Diṭṭhujukamma), mình mới nói được mình ở trong vị trí này hay vị trí kia.
Thiền sinh hỏi: Phần Hiện Tại có phải lúc đó là Tâm Đổng Lực của mình không ?
HT trả lời: Không có, là Pháp thôi, chưa nói tới Tâm Đổng Lực, có khi là Dị Thục Quả, là Phiền Não Quả, trong Tam Luân, nó xoay quí Phật tử không định được. Quí Phật tử đang ở Hiện Tại, nó xoay, nó móc xích nhau.
Do đó, áp dụng này thì mình nhìn qua 2 hạng người này mình phải hiểu, rồi có Chân Tri Trước Kiến (Diṭṭhujukamma) này mình xác định được vị trí của mình, cái biết của mình thấy đúng, ra được kết quả liền.
Không phải Ái Dục, đó là phiền não, đó là nghiệp quả của mình. Mà nó là Luân Xa là bánh xe quay trong móc xích này, mình lọt vô trong móc xích này, giống như bánh xe đạp, lọt vô bánh xe nó quay hoài.
coi Trang 678 trên bản đồ thấy có :
5 Nhân Hiện Tại, 5 Quả Vị Lai
Khi quí Phật tử đang tự tu học này là đang làm Nhân Hiện Tại hay là Quả Vị Lai cho mình có con đường tu tập.
Khi vững vàng trong con đường tu tập trong sự kiên cố lập trường của mình đó là Nhân Hiện Tại hay là Quả của Quá Khứ mà hôm nay mình có mặt trong này. Nếu trải nghiệm này là quí Phật tử đã trải nghiệm qua Quá Khứ hay đang trải nghiệm Nhân Hiện Tại để làm kết quả này, làm nền tảng nhân này, cho Quả Vị Lai giải thoát trên đường tu tập.
Do đó, khi mình không nắm được về chính mình thì lúc đó Chân Tri Trước Kiến (Diṭṭhujukamma) của mình thực hiện trong 9 cái Thập Phúc Hành Tông còn lại; Xả Thí, Trì Giới, Tu Tập, Cung Kỉnh, Phục Vụ, mình làm theo đó có phải là vòng móc xích của Vô Minh duyên Hành, Phúc Hành, Phi Phúc Hành, Bất Động Hành. Do đó phải dừng lại, mình phải nghiệm lại.
Thì trong phần Buddhavaṃsa - Biên Niên Sử Phật kỳ này Sư phát cho quí Phật tử dạy rất rõ con đường của bậc Chánh Đẳng Giác, giải thích rõ con đường Độc Giác, giải thích rõ con đường của các bậc Thinh Văn Giác, mình ở trong vị trí nào mình có bản đồ hết, và mình có kim chỉ nam, và mình có toát yếu để làm yếu lượt để mình tu tập, và tự mình xác lập lại mình ở trong vị trí nào để mình bẻ cái Sinh Tử này thì mới ra được vị trí mình muốn tu tập./.
--------------------------------------------------------------------
10) - Chân trí, Chân là chân thật, cái biết của mình chân thật. Diṭṭhujukamma (Kiến thị hay thấy đúng)
Chân Tri Trước Kiến (Diṭṭhujukamma)
Tri là biết
Kiến là thấy
Chân là thật
Chước là đúng
Chân Tri Trước Kiến (Diṭṭhujukamma) là biết thật thấy đúng.
--------------------------------------------
Thập Phúc Hành Tông, đó là:
1- Bố thí (Dānamagga), là tạo phước bằng cách bố thí xả tài.
2- Trì giới (Sīlamaya), là tạo phước, bằng cách giữ giới, thọ trì những giới cấm.
3- Tu tiến (Bhāvanāmaya), là tạo phước bằng cách tu tập thiền định, chỉ và quán.
4- Cung kính (Apacāyanamaya), là tạo phước bằng cách kính lễ bậc trưởng thượng.
5- Phục vụ (Veyyāvaccamaya), là tạo phước bằng cách làm lợi ích cho người khác với công sức của mình.
6- Hồi hướng (Pattidānamaya), là tạo phước bằng cách hướng nguyện công đức đã làm, để tạo điều kiện cho người khác sanh tâm thiện.
7- Tùy hỷ (Pattānumodanāmaya), là tạo phước bằng cách vui thích theo công đức của người khác đã làm.
8- Thính pháp (Dhammassavanamaya), là tạo phước bằng cách nghe pháp của Đức Phật thuyết, hay các đệ tử của Ngài thuyết, thậm chí là nghe những bậc thiện trí dạy bảo.
9- Thuyết pháp (Dhammadesanāmaya), là tạo phước bằng cách nói pháp chân chánh cho người khác nghe, thậm chí chỉ là bàn luận Phật pháp, hoặc nói những lời hay lẽ phải.
10- Cải chánh kiến thức - Chân Tri Trước Kiến (Diṭṭhujukamma), là tạo phước bằng cách trau dồi kiến thức, làm cho tri kiến được ngay thẳng, chánh kiến.
----------------------------------
MƯỜI SÁU TUỆ MINH SÁT - 16 Tuệ Minh Sát (Vipassanāñāṇa)
1. Nāmarūpapariccheda ñāṇa: Tuệ phân biệt danh-sắc.
2. Paccayapariggaha ñāṇa: Tuệ nhận biết nhân của mỗi sắc pháp và danh pháp cùng sự tương duyên giữa hai pháp.Tuệ phân biệt nhân duyên.
3. Sammasana ñāṇa: Tuệ thấu đạt, nhận thức danh-sắc là vô thường (anicca), khổ (dukkha) và vô ngã (anattā). (Phổ Thông Tướng)
4. Udayabbaya ñāṇa: Tuệ quán chiếu trạng thái sanh diệt (của các hành, tức của danh-sắc). Tuệ sanh diệt.
5. Bhaṅga ñāṇa: Tuệ quán chiếu trạng thái hoại diệt của danh-sắc. Tuệ diệt.
6. Bhaya ñāṇa: Tuệ kinh sợ.
7. Ādīnava ñāṇa: Tuệ quán chiếu hiểm họa, tức quán chiếu trạng thái nguy hiểm của các hành. Quá Hoạn Trí, Bố úy trí: Cái trí thấy được sự đáng sợ của các hành. Khi hành giả tu tập về quán diệt sung mãn, sẽ thấy tính chất của các hành thật khủng khiếp, khi y muốn sống yên ổn.
8. Nibbidā ñāṇa: Tuệ quán chiếu tình trạng chán nản. Quyết Ly Trí
9. Muñcitukamyatā ñāṇa: Tuệ muốn giải thoát. Dục Thoát Trí
10. Saṅkhārupekkhā ñāṇa: Tuệ xả hành, quân bình, thản nhiên đối với tất cả các hành. Hành Xả Trí.
11. Paṭisaṅkhā ñāṇa: Tuệ suy tư.
12. Saccānulomika ñāṇa: Tuệ thuận thứ (thuận theo thực tế, tức thuận theo Tứ Diệu Ðế).
13. Gotrabhū ñāṇa: Tuệ chuyển tánh, vào lúc "chuyển thay dòng dõi" (tức từ phàm trở nên Thánh).
14. Magga ñāṇa: Ðạo tuệ.
15. Phala ñāṇa: Quả tuệ.
16. Paccavekkhaṇa ñāṇa: Tuệ ôn duyệt.
